Gaslighting to forma manipulacji psychologicznej, w której jedna osoba celowo sprawia, że druga zaczyna wątpić w swoją rzeczywistość, wspomnienia i postrzeganie.  Jest to technika często używana w celu zdobycia kontroli nad drugą osobą w związkach, przyjaźniach, relacjach rodzinnych lub zawodowych. Termin ten pochodzi z tytułu sztuki teatralnej Gas Light z 1938 roku (oraz jej adaptacji filmowej z 1944 roku), w której mąż manipuluje swoją żoną, próbując wmówić jej, że traci zmysły, m.in. przez przygaszanie świateł gazowych i twierdzenie, że to tylko jej wyobraźnia.

Jak działa gaslighting?

Gaslighting zazwyczaj rozwija się stopniowo i może być trudny do zauważenia. Typowe techniki obejmują:

• Zaprzeczanie lub kłamstwa: Manipulator zaprzecza, że pewne wydarzenia miały miejsce, lub bezpośrednio kłamie, twierdząc, że druga osoba się myli.
• Bagatelizowanie uczuć: Gaslighter umniejsza emocje drugiej osoby, mówiąc, że „jest przewrażliwiona” lub „wyolbrzymia.”
• Wykorzystywanie ważnych kwestii przeciwko ofierze: Manipulator może wykorzystać wartości lub przekonania ofiary, aby wywołać u niej wątpliwości.
• Projekcja: Często gaslighter oskarża swoją ofiarę o działania lub cechy, które sam przejawia.
• Wstrzymywanie informacji: Odmawiając rozmowy na temat problemów lub twierdząc, że „nie rozumie, o czym mowa”, manipulator wprowadza chaos i izolację.

Oznaki gaslightingu:

Typowe symptomy, że możemy być ofiarą gaslightingu:

• Częste odczucie zamieszania lub wątpliwości, nawet w sprawach, w których wcześniej byliśmy pewni.
• Przepraszanie, nawet bez jasnego powodu.
• Trudności w podejmowaniu decyzji, brak pewności co do własnych ocen.
• Obrona swojej wersji wydarzeń przed kimś, kto nieustannie jej zaprzecza.

Skutki emocjonalne i psychologicznel

Gaslighting może prowadzić do poważnych problemów emocjonalnych, takich jak lęk, depresja, niska samoocena oraz trudności w odróżnianiu rzeczywistości od iluzji. Z czasem osoby narażone na gaslighting mogą tracić zaufanie do własnych wspomnień i myśli, co prowadzi do większej zależności od manipulatora.

Jak radzić sobie z gaslightingiem?

1. Zaufaj własnym odczuciom: Prowadzenie dziennika może pomóc zachować obiektywność wobec własnych doświadczeń i emocji.

2. Ustal granice: Określ, jakie zachowania są nieakceptowalne i nie bój się bronić tych granic.

3. Poszukaj wsparcia: Rozmowa z bliskimi osobami lub terapeutą może pomóc w odbudowaniu poczucia rzeczywistości.

4. Dbaj o siebie: Warto spędzać czas na aktywnościach i z osobami, które budują naszą pewność siebie.

5. Rozważ dystans: Jeśli to możliwe i bezpieczne, czasami najlepszym rozwiązaniem jest oddalenie się od manipulatora lub zakończenie toksycznej relacji.

Rozpoznanie gaslightingu to pierwszy krok do odzyskania kontroli nad swoim postrzeganiem i budowania pewności siebie.

(Powyższe informacje uzyskałem od ChatGPT)

A swoją drogą ciekawe jest, jakie są inne ogólnie dostępne generatory AI, czym się różnią i jaki mają stosunek do praw autorskich?